جهان اوراق بهادار : راهنمای جامع برای سرمایه گذاران
جهان اوراق بهادار : راهنمای جامع برای سرمایه گذاران
اوراق بهادار یکی از اصلی‌ترین ابزارهای مالی در بازارهای سرمایه هستند که به شرکت‌ها، دولت‌ها و دیگر نهادها این امکان را می‌دهند تا منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کنند. این اوراق می‌توانند در قالب سهام، اوراق قرضه یا سایر ابزارهای مالی منتشر شوند و به سرمایه‌گذاران فرصت‌های مختلفی برای کسب سود و مدیریت ریسک فراهم کنند.
در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به انواع اوراق بهادار، نحوه خرید و فروش اون‌ها، مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار و … بپردازیم.
اوراق بهادار
اوراق بهادار به هر نوع سند مالی گفته می‌شود که می‌تواند در بازارهای مالی معامله شود و ارزش مالی داشته باشد. این اوراق معمولاً شامل سهام، اوراق قرضه، و سایر ابزارهای مالی است که نشان‌دهنده مالکیت، بدهی یا حق دریافت سود در آینده هستند. به عبارت ساده‌تر، اوراق بهادار می‌تواند نمایانگر بخشی از مالکیت یک شرکت (سهام) یا یک بدهی (اوراق قرضه) باشد که افراد می‌توانند آنها را خرید و فروش کنند یا به شخص دیگری انتقال بدهند.
انواع اوراق بهادار
- اوراق صاحبان سهام
- اوراق بدهی
- اوراق مشتقه
-
اوراق صاحبان سهام (یا حقوق صاحبان سهام) چیست؟
اوراق صاحبان سهام یا به طور خلاصه سهام، مثل یه تیکه از یه کیک بزرگ تصور کنید.
وقتی یه شرکت بزرگ مثل اپل یا خودروسازی تویوتا تصمیم میگیره بزرگتر بشه و کارخونه‌های جدید بسازه، نیاز به پول زیادی داره. برای همین، شرکت سهام خودش رو به تکه‌های کوچیک تقسیم می‌کنه و هر تکه رو به عنوان یک سهم می‌فروشه. وقتی شما یک سهم از اپل می‌خرید، یعنی یه تیکه از اون شرکت رو خریدی. این یعنی شما هم یه کوچولو صاحب اپل شدی! اگه شرکت اپل سود کنه، شما هم به عنوان سهامدار، سهمی از اون سود رو دریافت می‌کنید. این سود رو معمولا سود سهام می‌نامند.
انواع سهام
سهام به طور کلی نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است، اما دو نوع اصلی از سهام وجود دارد:
- سهام عادی
- سهام ممتاز ( ترکیبی)
هر کدام از این سهام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
-
سهام عادی
مالکیت: سهام عادی، رایج‌ترین نوع سهام است و به دارندگانش حق رای در تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت را می‌دهد.
سود: سهامداران عادی پس از پرداخت بدهی‌ها و سود سهام ممتاز، به صورت متناسب با تعداد سهامی که دارند، سهمی از سود شرکت را دریافت می‌کنند.
ریسک: سهام عادی ریسک بیشتری نسبت به سهام ممتاز دارد. زیرا در صورت ورشکستگی شرکت، سهامداران عادی آخرین کسانی هستند که طلب خود را دریافت می‌کنند.
به زبان ساده‌تر: سهام عادی مثل یک بلیت ورود به یک شرکت است. شما با خرید سهام عادی، صاحب یک قسمت کوچک از شرکت می‌شوید و می‌توانید در تصمیم‌گیری‌های آن شرکت کنید. اما سود شما به عملکرد کلی شرکت بستگی دارد و ریسک بیشتری هم دارد.
- سهام ممتاز (ترکیبی)
حقوق ویژه: سهام ممتاز دارای امتیازاتی نسبت به سهام عادی است. مثلاً، سهامداران ممتاز معمولاً سود ثابت و مشخصی را دریافت می‌کنند و در صورت انحلال شرکت، قبل از سهامداران عادی، طلب خود را دریافت می‌کنند.
حق رای: سهامداران ممتاز معمولاً حق رای کمتری نسبت به سهامداران عادی دارند یا اصلاً حق رای ندارند.
به زبان ساده‌تر: سهام ممتاز مثل یک بلیت VIP است. شما با خرید سهام ممتاز، علاوه بر مالکیت در شرکت، امتیازاتی هم دریافت می‌کنید. اما در مقابل، حق رای کمتری دارید.
در نهایت، انتخاب بین سهام عادی و ممتاز به اهداف سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد. اگر به دنبال رشد بلندمدت و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های شرکت هستید، سهام عادی مناسب‌تر است. اما اگر به دنبال درآمد ثابت و ریسک کمتر هستید، سهام ممتاز می‌تواند گزینه بهتری باشد.
-
اوراق بدهی چیست؟
اوراق بدهی را می‌توان به عنوان یک نوع وام بزرگ تصور کرد. وقتی یک دولت یا یک شرکت بزرگ به پول زیادی نیاز دارد، می‌تواند اوراق بدهی منتشر کند. این اوراق در واقع یک قولنامه است که صادرکننده آن (دولت یا شرکت) متعهد می‌شود مبلغی را که از شما گرفته است به همراه سود مشخصی در تاریخ معینی به شما برگرداند.
مثال: فرض کنید دولت برای ساخت یک بزرگراه جدید به پول نیاز دارد. به جای اینکه از بانک وام بگیرد، تصمیم می‌گیرد اوراق بدهی منتشر کند. شما می‌توانید یکی از این اوراق را بخرید. در این صورت، شما به دولت وام داده‌اید و دولت موظف است بعد از گذشت چند سال، پول شما را به همراه سود مشخصی به شما برگرداند.
اوراق بدهی نیز خود به 2 دسته اوراق بدهی دولتی و اوراق بدهی شرکتی تقسیم می شوند که هر کدام جزئیات مربوط به خود را دارند.
-
اوراق مشتقه چیست؟
اوراق مشتقه را می‌توان به عنوان قراردادی در نظر گرفت که ارزش آن به ارزش یک دارایی دیگر وابسته است. این دارایی دیگر می‌تواند هر چیزی باشد، از سهام یک شرکت گرفته تا قیمت یک کالا مثل طلا یا نفت.
مثال: فرض کنید شما فکر می‌کنید قیمت طلا در آینده افزایش پیدا می‌کند. به جای اینکه مستقیم طلا بخرید، می‌توانید یک قرارداد مشتقه ببندید که ارزش آن به قیمت طلا وابسته است. اگر قیمت طلا همانطور که شما پیش‌بینی کردید افزایش پیدا کند، ارزش قرارداد شما هم افزایش پیدا می‌کند و شما سود می‌کنید.
اوراق مشتقه نیز به 4 دسته تقسیم می شود:
- قرارداد سلف: یک توافق بین دو طرف است که در آن یک طرف ( فروشنده) متعهد می شود در آینده کالایی را با قیمت از پیش تعیین شده به طرف دیگر (خریدار) تحویل دهد. به عبارتی دیگر قرارداد سلف یعنی پیش خرید کالا
- قرارداد آتی: نوعی توافق بیبن دو طرف که در آن آنها متعهد می شوند یک دارایی خاص را در تاریخ مشخصی در آینده با قیمتی که از الان تعیین شده خرید یا فروش کنند. به عبارتی قرارداد آتی مثل یک پیش خرید یا پیش فروش است .
- قرارداد اختیار معامله: این قرارداد به شما حق می دهد (اما الزام نمی کند) که در آینده دارایی خاصی را با قیمت مشخصی بخرید یا بفروشید مثل یک بیمه نامه برای سرمایه گذاری شما عمل می کند.
- قرارداد معاوضه: به این معنی است که دو نفر دو چیز با ارزش برابر را با هم عوض کنند. به جای اینکه یکی پول بدهد و دیگری کالا یا خدمت هر دوطرف چیزی که دارند را با هم عوض می کنند.
و در آخر اوراق بهادار، پل ارتباطی بین سرمایه‌گذاران و شرکت‌هاست. این ابزار مالی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به منابع مالی مورد نیاز خود دست پیدا کنند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا در رشد شرکت‌ها شریک شوند و سود ببرند.
در این مقاله، با انواع مختلف اوراق بهادار آشنا شدیم. اوراق بهادار، از سهام ساده گرفته تا قراردادهای پیچیده مشتقه، ابزارهای متنوعی را برای سرمایه‌گذاری در اختیار ما قرار می‌دهند.
اما یادمان باشد: سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار همواره با ریسک همراه است. هرچه اطلاعات بیشتری در مورد این بازار داشته باشیم و با آگاهی بیشتری تصمیم بگیریم، می‌توانیم ریسک‌هایمان را کاهش دهیم و بازده بهتری کسب کنیم.
در نهایت، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار باید با توجه به اهداف مالی فردی، تحمل ریسک و افق زمانی سرمایه‌گذاری انجام شود.
دیدگاهتان را بنویسید