همه آنچه باید درباره مرخصی استعلاجی بدانید
همه آنچه باید درباره مرخصی استعلاجی بدانید
سلامت کارکنان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های هر سازمان است. زمانی که بیماری به سراغ یک کارمند می‌آید، نه‌تنها عملکرد او تحت تأثیر قرار می‌گیرد، بلکه بهره‌وری کل سازمان نیز کاهش می‌یابد.
در چنین شرایطی، مرخصی استعلاجی به‌عنوان ابزاری برای حفظ سلامت کارکنان و جلوگیری از شیوع بیماری در محیط کار مطرح می‌شود. در این مقاله به بررسی قوانین و مقررات مربوط به مرخصی استعلاجی، حقوق و مسئولیت‌های کارگران و کارفرمایان و همچنین تأثیرات این نوع مرخصی بر سلامت روان و جسم کارکنان خواهیم پرداخت.
مرخصی استعلاجی: تعریف جامع و کاربردی
مرخصی استعلاجی نوعی مرخصی با حقوق است که به کارمندان در صورتی‌که به دلیل بیماری یا مشکل پزشکی قادر به انجام وظایف شغلی خود نباشند، اعطا می‌شود. این مرخصی به کارمندان فرصت می‌دهد تا بر بهبودی خود تمرکز کنند و پس از بهبودی کامل، با انرژی بیشتری به محل کار بازگردند.
سوءاستفاده از مرخصی استعلاجی
سوءاستفاده از این مرخصی تخلف محسوب شده و می‌تواند عواقب قانونی در پی داشته باشد.
شرایط دریافت مرخصی استعلاجی طبق قانون
در ماده 59 قانون تأمین اجتماعی آمده است که تمامی افراد به شرط عدم توانایی اشتغال به کار، مشمول دریافت مرخصی استعلاجی خواهند شد. اما برای دریافت غرامت، دو شرط نیاز است:
- افراد تحت پوشش بیمه که در حادثه‌ای ناشی از کار یا غیر ناشی از کار و یا بیماری تحت درمان قرار بگیرند.
- اگر فرد بیمه‌شده به خاطر بیماری و با گواهی پزشکی به استراحت مطلق یا بستری شدن نیاز داشته باشد.
همچنین لازم است که فرد در تاریخ اعلام‌شده برای بیماری، یا مشغول به کار یا در مرخصی استحقاقی بوده باشد.
مرخصی استعلاجی زایمان: حق قانونی مادران شاغل
مرخصی استعلاجی زایمان به دوره‌ای از زمان اطلاق می‌شود که به زنان شاغلی که به‌تازگی زایمان کرده‌اند، اجازه می‌دهد تا از محل کار خود دور باشند و به نوزاد خود رسیدگی کنند.
مدت‌زمان مرخصی زایمان
این مرخصی طبق قانون تأمین اجتماعی 9 ماه در نظر گرفته شده و حق قانونی هر زنی است که به‌صورت تمام‌وقت یا پاره‌وقت مشغول به کار است.
مدارک موردنیاز برای دریافت مرخصی زایمان
- عکس شناسنامه فرد
- گواهی ولادت یا شناسنامه فرزند
- گواهی پزشک مربوطه (که باید در سایت تأمین اجتماعی بارگذاری شود)
قوانین کلی در مورد مدت‌زمان مرخصی استعلاجی
قانوناً در تعداد روزهای مرخصی استعلاجی محدودیتی وجود ندارد.
- اگر فرد در یک نوبت به مرخصی کمتر از 7 روز یا 15 روز در سال نیاز داشته باشد، فقط گواهی پزشک معالج کافی است.
- برای مرخصی‌های طولانی‌تر (15 تا 60 روز)، ممکن است به تأیید پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی یا کمیسیون پزشکی نیاز باشد.
- در شرایط حاد و بیماری‌های طولانی‌مدت که به بیش از 60 روز استراحت نیاز باشد، شورای پزشکی تأمین اجتماعی تصمیم‌گیری خواهد کرد.
طبق ماده 74 قانون کار، دوره زمانی که فرد مرخصی استعلاجی گرفته است، اگر مرخصی مورد تأیید سازمان تأمین اجتماعی قرار گرفته باشد، جزو سابقه کار و بازنشستگی او حساب خواهد شد.
حقوق و مزایا در مرخصی استعلاجی
در طول مرخصی استعلاجی، کارمند ممکن است به بخشی از حقوق خود دسترسی داشته باشد. میزان این پرداخت به عوامل مختلفی مانند مدت‌زمان مرخصی، قوانین سازمان و … بستگی دارد:
- در مرخصی استعلاجی که کمتر از یک سال باشد، فرد از حقوق ثابت، فوق‌العاده‌های مستمر، کمک‌هزینه‌های عائله‌مندی و اولاد و همچنین فوق‌العاده مناطق محروم برخوردار خواهد شد.
- اما اگر مرخصی استعلاجی بیشتر از یک سال طول بکشد، فقط حقوق ثابت، فوق‌العاده ایثارگری و همچنین کمک‌هزینه اولاد به فرد پرداخت خواهد شد.
چه کسی حقوق مرخصی استعلاجی را پرداخت می‌کند؟
پرداخت حقوق در طول مرخصی استعلاجی معمولاً بین کارفرما و سازمان تأمین اجتماعی تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی به مدت‌زمان مرخصی استعلاجی بستگی دارد:
- در مرخصی استعلاجی کوتاه‌مدت (کمتر از 3 روز)، معمولاً کارفرما موظف به پرداخت حقوق کارمند است.
- در مرخصی استعلاجی بلندمدت (بیشتر از 3 روز)، سازمان تأمین اجتماعی وارد عمل می‌شود و بخشی از حقوق کارمند را به‌عنوان غرامت دستمزد پرداخت می‌کند. کارفرما نیز ممکن است موظف به پرداخت بخشی از حقوق یا برخی مزایا باشد.
نحوه پرداخت حقوق مرخصی استعلاجی
- اگر فرد همسر یا پدر و مادر تحت تکفل داشته باشد، سه‌چهارم از مزد او پرداخت خواهد شد.
- در غیر این صورت، دو سوم از آخرین مزد یا حقوق روزانه به او پرداخت می‌شود.
- اگر فرد بیمه‌شده تکفل اشخاص دیگر را به عهده نداشته باشد و با هزینه سازمان تأمین خدمات درمانی بستری شده باشد، حقوق او معادل نصف آخرین مزد یا حقوق روزانه‌اش خواهد بود. فوق‌العاده‌های مستمر
شرایطی که حقوق مرخصی استعلاجی پرداخت نمی‌شود
- جراحی زیبایی: اگر فرد به دلیل انجام جراحی زیبایی از کار بازبماند، معمولاً سازمان تأمین اجتماعی غرامتی پرداخت نمی‌کند.
- ازکارافتادگی کلی: اگر فرد به دلیل بیماری یا حادثه‌ای ازکارافتاده کامل باشد و مستمری ازکارافتادگی دریافت کند، نمی‌تواند همزمان غرامت دستمزد مرخصی استعلاجی را نیز دریافت کند.
- دریافت حقوق در دوران بیماری: اگر فرد در دوران بیماری حقوق و مزد خود را دریافت کند، حقوق مرخصی استعلاجی پرداخت نخواهد شد.
مخالفت کارفرما با مرخصی استعلاجی
به‌طور کلی، کارفرما حق مخالفت با مرخصی استعلاجی کارمند را ندارد. مرخصی استعلاجی یک حق قانونی برای هر کارمند است و قبول نکردن آن توسط کارفرما خلاف قانون محسوب می‌شود.
در صورت تأیید پزشک معتمد تأمین اجتماعی، فرد نیازی به تأیید کارفرما برای مرخصی ندارد.
نتیجه‌گیری
مرخصی استعلاجی یک حق قانونی است که به کارمندان برای حفظ سلامتی خود داده شده است. با این حال، برای استفاده از این مرخصی باید شرایط و قوانین مربوطه رعایت شود. در صورت بروز هرگونه مشکل در رابطه با مرخصی استعلاجی، می‌توانید به واحد منابع انسانی سازمان خود یا سازمان تأمین اجتماعی مراجعه کنید.
کلمات کلیدی مرتبط: مرخصی استعلاجی، قوانین مرخصی استعلاجی، حقوق کارمندان، مرخصی زایمان، تأمین اجتماعی، حقوق مرخصی استعلاجی، مسئولیت‌های کارفرما
دیدگاهتان را بنویسید